اختلال دو قطبی چیست؟علائم و درمان آن کدارم است
یکی از اختلالات روانی که بیشتر در سنین نوجوانی و بزرگسالی دیده می شود، اختلال روانی دو قطبی یا ˈافسردگی-شیداییˈ است که عموما افراد مبتلا از نشانه های آن بی اطلاع هستند. افراد مبتلا به این بیماری دچار تغییرات شدید خلق می شوند. این بیماری انواع مختلفی دارد که مهمترین انواع آن اختلال دوقطبی نوع یک و اختلال دو قطبی نوع دو است. تفاوت این دو اختلال در وجود دوره شیدایی است؛ در نوع یک این حالت اتفاق می افتد ولی در نوع دو فرم خفیف تری از آن که نیمه شیدایی است، بروز می کند. شروع بیماری معمولاً با دوره ای از افسردگی می باشد و پس از یک یا چند دوره از افسردگی، دوره شیدایی بارز می شود. در تعداد کمتری از بیماران شروع بیماری با دوره شیدایی یا نیمه-شیدایی است.
دارد، اختلال دوقطبی نوع دوم که با هیجانات بالا و پایین نامنظمی همراه است، اما به‌اندازه نوع اول شدت ندارد و چرخه دمدمی مزاجی که شامل بروز رفتارهای شیدایی و افسردگی است و در بزرگسالان دو سال و در کودکان و نوجوانان یک سال طول می‌کشد.
هر یک از این انواع می‌توانند با مصرف مواد مخدر و الکل به چندین بخش تقسیم شود؛ زنان بیشتر تحت‌تأثیر تغییرات خلقی فصلی قرار می‌گیرند و به اختلال دوقطبی نوع دوم مبتلا می‌شوند، آنها با ترکیبی از مشکلات سلامتی و روانی در کنار هم دست و پنجه نرم می‌کنند که می‌تواند شامل اختلالات تیروئید، میگرن و اختلالات اضطرابی باشد، اما زنان سریع‌تر از مردان از دوره افسردگی عبور می‌کنند
علل دقیق اختلال دو قطبی ناشناخته است، اما عوامل متعددی در ایجاد و شکل گیری این بیماری نقش دارند که عبارتند از:
انتقال دهنده های عصبی
عدم تعادل در مواد شیمیایی مغز یا همان انتقال دهنده های عصبی نقش قابل توجهی در اختلال دو قطبی و دیگر تغییرات خلق و خوی داراست
عوامل محیطی
استرس، تجاوز و یا تجربیات تلخ و آسیب زا در زندگی فرد ممکن است نقش مهمی در اختلال دو قطبی را بازی کند.
پزشکان به اولیایی که نشانه ها و رفتارهای مرتبط با اختلال دو قطبی را به مدت حداقل دو هفته در کودکانشان مشاهده می کنند، توصیه می کنند که حتما با پزشک متخصص مشورت کنند. البته تشخیص اختلال دوقطبی در کودکان می تواند دشوار و بحث انگیز باشد زیرا معیار و ضابطه تشخیصی جداگانه ای برای این گونه کودکان وجود ندارد
علائم و نشانه های شیدایی در اختلال دو قطبی
سرخوشی
اعتماد به نفس کاذب
قدرت قضاوت ضعیف
گفتار سریع
رفتار پرخاشگرانه
تحریک پذیری
افزایش فعالیت بدنی
رفتار های پرخطر
هزینه های مالی غیر معقول
افزایش تمایل جهت انجام یا رسیدن به اهداف
افزایش میل جنسی
نیاز به خواب اندک
پریشانی زود هنگام
استفاده بی دقت و خطرناک مواد مخدر و یا الکل
غیبت مکرر در مدرسه یا محل کار
توهمات و یا فرار از واقعیت (سایکوز)
عملکرد ضعیف در محل کار یا مدرسه
شیدایی یک احساس خوشحالی، افزایش انرژی و خوش بینی بیش از اندازه است. این حالت می‌تواند آنقدر شدید باشد که فکر کردن و قضاوت شما را تحت تاثیر قرار دهد. ممکن است تفکرات عجیبی راجع به خود داشته باشید، تصمیمات بدی بگیرید و به صورت شرم آور، مضر و گاهی خطرناک رفتار کنید.
مانند حالت افسردگی، در این حالت هم زندگی فرد مختل می‌شود و می‌تواند روابط و کار فرد را تحت تاثیر قرار دهد. در حالتی که این حالت خیلی شدید نباشد به آن شیدائی خفیف می‌گویند.
مثلا افراد در این مرحله از اختلال دوقطبی، تصمیماتی مانند شرط‌بندی‌های غیرمعقول یا سرمایه‌گذاری‌های نامناسب،برنامه ریزی های بلندپروازانه و غیر واقعی وغیرواقعی حرف زدن سریع جوری هیچکدام از اطرافیانتان متوجه صحبت آنها نمیشوند افراد در این مرحله پرخاشگر می‌شوند و نسبت به عقاید مخالف، تغییرات ناگهانی در برنامه‌های از پیش تعیین شده و… واکنش‌های شدید نشان می‌دهند.
مرحله‌ی افسردگی ناشی از اختلال دوقطبی زمینه‌ی مساعدی برای خطرات زیادی از جمله خودکشی به وجود می‌آورد. در این مرحله که با افسردگی عادی تفاوت زیادی دارد، فرد میل زیادی به مرگ و خودکشی پیدا می‌کند. این میل در افرادی که حالت ترکیبی اختلال دوقطبی را تجربه کرده‌اند یا سابقه‌ی استفاده از مواد مخدر و الکل دارند، بیشتر است. وجود سابقه‌ی خودکشی در خانواده یا آشنایان نیز احتمال خودکشی را بالا می‌برد.
علائم میل به خودکشی
حرف زدن درباره‌ی مرگ و خودکشی
احساس ناامیدی در زندگی
احساس حقارت و بی‌ارزش بودن
آرزوی مرگ کردن
تغییر حالات ناگهانی یا ترک ناگهانی جمع و خلوت گزیدن
به دنبال ابزار خودکشی بودن
وقایع استرس‌زای زندگی، فردی با آسیب‌پذیری ژنتیکی را در معرض ابتلا به این اختلال قرار می‌دهند. تغییرات اساسی مثبت یا منفی می‌توانند موجب بروز هیجانات منفی در فرد بشوند. مثلا ازدواج، ترک منزل به قصد تحصیل، از دست دادن عزیزان، آتش‌سوزی و وقایع ناخوشایند دیگر می‌توانند موجب ابتلا به اختلال دوقطبی باشند.
درمان اختلال دوقطبی
اگر علایم و نشانه‌های اختلال دوقطبی را در خود یا اطرافیانتان مشاهده می‌کنید، سریعا به متخصص مراجعه نمایید. کتمان کردن و عدم پذیرش مشکل، کمکی به درمان و حل آن نمی‌کند. پیگیری نکردن این مسئله تنها به بدتر شدن وضعیت می‌انجامد و سلامت، اشتغال و روابط فرد مبتلا را در معرض نابودی قرار می‌دهد. تشخیص به موقع کمک شایانی به درمان و جلوگیری می‌کند. گاهی اوقات افرادِ دچارِ این اختلال، از مرحله‌ی شیدایی لذت می‌برند و انرژی و بلندپردازی این مرحله را دوست دارند. باید با گوشزد کردن عواقب مخرب این مرحله به افراد مبتلا، اهمیت درمان را یادآوری کرد. در حقیقت برای نشاط و سرخوشی‌های این مرحله تاوان سنگینی پرداخته می‌شود.
اختلال دوقطبی مزمن و قابل بازگشت است، بنابراین حتی در حالتی که بیمار بهبود می‌یابد، نباید روند درمان قطع بشود. برای جلوگیری از ورود فرد به مراحل مختلف این اختلال باید دارو درمانی یا تجویز پزشک را رعایت کرد.
